Choć to temat poboczny do naszej tematyki, uznaliśmy, że warto go opisać, bo energia to przecież też ciepło w naszych grzejnikach. Otóż w Finlandii uruchomiono największy na świecie akumulator ciepła, który przechowuje energię w skruszonej skale, steatycie (ang. soapstone), minerale o dużej zawartości talku. „Bateria piaskowa”, jak mówią o niej twórcy, potrafi zaspokoić zapotrzebowanie pobliskiego miasteczka na ciepło przez niemal miesiąc latem i około tydzień zimą.
Akumulator ciepła. Niska moc wyjściowa, duża energia
Baterie litowo-jonowe pełniące rolę magazynów energii zwykle kalibruje się w taki sposób, żeby zapewniały energię przez maksymalnie 2 lub maksymalnie 4 godziny, czyli moc jest 2 lub 4 razy mniejsza niż energia, jaką można w takim magazynie zgromadzić a następnie odebrać (0,5-0,25 C). Tutaj różnica jest znacznie większa: akumulator „piaskowy” może przechować do 100 MWh energii w postaci ciepła i oddawać ją z maksymalną mocą 1 MW, co oznacza 100 godzin, 4,17 dnia grzania przy pełnej mocy.
Twórcy deklarują, że zimą jest to około tygodnia, latem – niemal miesiąc grzania. Dodajmy, że gmina Pornainen ma około 5 100 mieszkańców i znajduje się niedaleko Helsinek i Zatoki Fińskiej (Mapy Google TUTAJ), nie należy więc do miejsc bardzo zimnych, chociaż na pewno klimat jest tam bardziej surowy niż w Polsce.
Akumulator ciepła to budynek o wysokości 13 metrów i średnicy 15 metrów. Zgromadzono w nim 2 000 ton pokruszonego steatytu. Dzięki niemu w sieci cieplnej planowane jest całkowite odejście od ogrzewania ropą naftową i obniżenie emisji dwutlenku węgla przy wytwarzaniu energii o 70 procent. Na najtrudniejszy czas gmina zostawia sobie zapas w postaci pieca na biomasę.
Nośnik ciepła może być odpadem z procesów górniczych i przemysłowych, nie ma potrzeby wykorzystywania świeżo wydobytego surowca. W tym przypadku były to pozostałości po około 1 000 kominkach gromadzących ciepło. Ciekawostką jest, że o pojemności cieplnej minerału decyduje zawartość magnezu w skale. Znajdujący się w budynku „piasek” ma być rozgrzewany, gdy ceny energii są niskie lub wręcz ujemne, w zarządzaniu poborem mocy ma pomagać sztuczna inteligencja. Magazyn może gromadzić ciepło stopniowo, w okresie dni czy nawet tygodni.
