W 2022 roku w Serbii odkryto duże złoża litu, które mogłyby pomóc europejskiemu przemysłowi bateryjno-samochodowemu w uniezależnieniu się od surowca z Chile czy Australii oraz zmniejszeniu udziału Chin w łańcuchu dostaw. Jednak rząd kraju nie chciał się zgodzić na wydobycie, obawiał się nadmiernej eksploatacji i zanieczyszczenia środowiska. Teraz, po „nowych gwarancjach”, firma Rio Tinto ma uzyskać zgodę na zagospodarowanie złoża. Kopalnia powinna ruszyć w 2028 roku.
Projekt Jadar dostarczy firmom europejski lit
Lit odkryto niedaleko rzeki Jadar, na zachodzie Serbii (Mapy Google TUTAJ). Mimo potencjalnego dużego znaczenia dla serbskiej gospodarki, w 2022 roku firma Rio Tinto straciła licencję na eksploatację surowca, czyli kontynuowanie projektu o wartości 2,2 miliarda euro, równowartość dzisiejszych 9,7 miliarda złotych. Doszło do tego po masowych protestach mieszkańców i petycją, pod którą organizacje ekologiczne zebrały 30 000 podpisów. Obawiano się dewastacji krajobrazu i środowiska, czemu właściwie trudno się dziwić – nieszkodliwe kopalnie nie istnieją.
Pertraktacje między rządem a Rio Tinto ciągnęły się przez dwa lata i zaangażowały władze Unii Europejskiej, która obiecała krajowi dodatkowe gwarancje związane z tematyką środowiskową. Teraz prezydent Serbii ma zezwolić przedsiębiorstwu na wydobycie, zatem kopalnia powinna wystartować w 2028 roku. Złoże może dostarczać rynkowi 58 000 ton litu rocznie, co powinno wystarczyć do wytworzenia do 1,1 miliona samochodów elektrycznych rocznie. Teraz byłoby to aż 90 europejskiej produkcji, pod koniec dekady udział ten wyniesie około 17 procent, wylicza Reuters.
BloombergNEF szacuje, że w ciągu najbliższych 10 lat nie pojawi się żaden pierwiastek, który mógłby zagrozić litowi w sektorze ogniw elektrochemicznych. Dopiero w połowie przyszłej dekady niewielki kawałek tortu ma szansę odgryźć sód. Na bateriach Li-ion skupiają się obecnie wszyscy masowi producenci ogniw, można zatem bezpiecznie założyć, że gospodarka Serbii urośnie za sprawą odkrytego złoża i sprzyjającej koniunktury.
Nota od redakcji Elektrowozu: wyliczenia Reutersa dotyczące ilości litu i liczby samochodów elektrycznych prezentują się dziwnie, gdzieś musiało dojść do przekłamania. Przeciętna bateria elektryka zawiera 8 kilogramów litu. Jeżeli założymy, że akumulatory będą rosły i przy okazji uprościmy sobie obliczenia (8 -> 10 kg litu w baterii), łatwo zauważymy, że 58 000 ton pierwiastka to 5,8 miliona aut elektrycznych.